Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) to wyrażenie, które budzi emocje, zwłaszcza gdy planujemy budowę domu lub gdy w naszym sąsiedztwie ma powstać niechciana inwestycja. Czym dokładnie jest ten dokument i czy mamy na niego jakikolwiek wpływ? Wyjaśniamy krok po kroku.
Czym jest Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego?
O tym czym jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego możemy dowiedzieć się z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy, to właśnie w miejscowym planie następuje:
ustalenie przeznaczenia terenu (np. pod zabudowę jednorodzinną, usługi, przemysł),
rozmieszczenie inwestycji celu publicznego (np. dróg, szkół),
określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu.
Mówiąc prościej, MPZP to akt prawa miejscowego (uchwała rady gminy), który działa jak szczegółowa instrukcja dla każdej nieruchomości na danym obszarze. Określa, co i jak można na niej zbudować. Składa się z części opisowej (uchwała) oraz graficznej (mapa).
A co, jeśli dla mojego terenu nie ma planu?
W sytuacji, gdy dla danego obszaru gmina nie uchwaliła MPZP, o możliwości budowy decyduje co do zasady decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (tzw. WZ-ka).
Czy mogę zmienić Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego?
Istnieją ścieżki, które pozwalają mieszkańcom wpływać na treść planu, choć nie zawsze są one skuteczne. Plan uchwala rada gminy, informując o tym w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). Kluczowe narzędzie to wniosek o sporządzenie lub zmianę MPZP, który składa się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Należy jednak pamiętać, że:
Wniosek ma charakter propozycji i nie jest wiążący dla organów gminy.
Gmina nie ma obowiązku odpowiedzieć na niego w określonym terminie.
Brak uwzględnienia wniosku nie podlega zaskarżeniu.
Wnioski stanowią więc jedynie propozycje. Mimo to, składanie wniosków jest ważne – pokazują one potrzeby i oczekiwania lokalnej społeczności.
Co zrobić, gdy nie zgadzam się z planem lub jego projektem?
Działania zależą od tego, na jakim etapie jest plan.
1. Gdy plan jest w trakcie tworzenia (na etapie projektu):
Możesz składać uwagi do projektu planu w terminie wyznaczonym przez gminę. Gmina ma obowiązek rozpatrzyć każdą uwagę, ale nie musi jej uwzględniać. To najlepszy moment na realne wpłynięcie na kształt dokumentu.
2. Gdy plan został już uchwalony:
Jeśli uważasz, że uchwalony MPZP narusza Twoje prawo własności lub jest niezgodny z przepisami, możesz go zaskarżyć do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA).
Należy jednak pamiętać o tzw. władztwie planistycznym gminy. Oznacza to, że gmina ma dużą swobodę w kształtowaniu przestrzeni. Sąd uchyli plan tylko wtedy, gdy gmina w sposób rażący naruszyła procedurę jego tworzenia lub gdy postanowienia planu są arbitralne i przykładowo nieproporcjonalnie ograniczają prawa właścicieli nieruchomości nienależycie wyważając interes prywatny i publiczny.
Plan Ogólny Gminy – co się zmienia?
Obecnie każdy MPZP musi być zgodny z dokumentem nadrzędnym, jakim jest Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
W wyniku nowelizacji ustawy, Studium zostanie zastąpione przez Plan Ogólny Gminy. Będzie to również akt prawa miejscowego, co oznacza, że wydawane decyzje o warunkach zabudowy będą musiały być z nim zgodne. Wszystkie istniejące dokumenty Studium stracą moc z dniem 30 czerwca 2026 r.
Poproś o fachową pomoc
Jeśli uważasz, że MPZP dla twojej gminy narusza twoje interesy – skontaktuj się z nami.
Stan prawny: 29 październik 2025 r.
